Trong các yếu tố ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ thì chế độ dinh dưỡng chiếm tới 32%. Trong đó, các vi chất dinh dưỡng có vai trò hết sức quan trọng cho sự tăng trưởng về chiều cao của trẻ trong nhưng năm đầu đời. Mẹ hãy khám phá các chất này và vai trò thế nào đối với sự phát triển chiều cao của bé yêu nhé!
Chiều cao của trẻ được xác định bởi chiều dài của các xương dài và khung xương. Trong đó, ở phần đầu gối và cổ tay có những khu vực đặc biệt được gọi là “đĩa tăng trưởng” – được cấu tạo từ sụn mềm dẻo.
Đối với trẻ sơ sinh, khung xương vẫn chưa phát triển đầy đủ cho đến khi bắt đầu biết đi. Nhưng một số phần xương mềm bắt đầu rắn chắc lại trong năm đầu tiên. Ví dụ, phần thóp (cửa đình đầu) trên hộp sọ sẽ dần khép lại. Hay phần xương xung quanh cổ và vai cũng cứng hơn khi trẻ bắt đầu biết ngẩng đầu đúng cách. Do đó, mẹ có thể thấy rằng sự phát triển của xương được kích thích và phát triển bởi vận động thể chất. Nghiên cứu cho thấy chiều cao trung bình của trẻ em bị giảm nhẹ do thiếu sự vận động trong mùa dịch Covid [1].
Chiều cao là quá trình tăng trưởng chung liên quan đến sản xuất năng lượng, xây dựng mô và dinh dưỡng cân bằng. Điều này dễ nhận thấy khi trẻ bị thiếu dinh dưỡng hoặc bị bệnh sẽ “chậm lớn” hơn.
Cùng điểm qua các vi chất dinh dưỡng thiết yếu có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao của trẻ.
Canxi- vi chất dinh dưỡng quan trọng cho phát triển xương
Hai khoáng chất này là những vi chất dinh dưỡng then chốt tạo chất nền và là nền tảng cho sự phát triển của xương. Cả canxi và phốt pho đều được cơ thể hấp thụ qua đường ruột. Từ đó, chúng đi vào các tế bào xương, nơi nó được chuyển đổi thành chất nền xương rắn và là nơi dự trữ hầu hết canxi của cơ thể.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu canxi và phốt pho trong chế độ ăn ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ gây thiếu các mô xương, ngăn cản hình thành chất nền mới và làm suy yếu cấu trúc khung xương [2]. Ngoài ra, khả năng hấp thụ canxi cũng liên quan trực tiếp đến mức chiều cao ở trẻ [3].
Nhiều mẹ thường hay quan tâm đến việc bổ sung canxi cho bé mà quên mất rằng vtamin D3 cũng quan trọng không kém. Bởi vitamin D nhiều vai trò khác nhau trong quá trình kiểm soát sự di chuyển của canxi. Đầu tiên, vitamin D giúp ruột hấp thụ canxi vào cơ thể từ thực phẩm. Nó còn giúp kiểm soát sự cân bằng canxi trong cơ thể. Hơn nữa, vitamin D cũng góp phần thúc đẩy tăng trưởng ở trẻ.
Thiếu vitamin D trong chế độ ăn uống của trẻ gây ra tình trạng thiếu canxi và cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng “còi xương” [4]. Vì khi xương không tạo đủ khoáng chất rắn, thì các xương ở dạng mềm sẽ phát triển lệch hướng (gây chân vòng kiềng) khi trẻ em tăng cân. Nghiên cứu cho thấy trẻ em có chiều cao thấp hơn trung bình so với tuổi có lượng vitamin D trong cơ thể thấp hơn [5].
Thực phẩm giàu vitamin K
Vitamin K có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc vận chuyển canxi vào xương. Bởi vì vitamin K giúp vận chuyển canxi đi khắp cơ thể sau khi được hấp thụ, đồng thời giúp kiểm soát cách tế bào xương hấp thụ canxi vào chất nền xương. Tương tự, điều này cũng hoạt động ngược lại, để kiểm soát việc giải phóng canxi từ xương.
Thường thì trẻ nhỏ phụ thuộc vào lượng vitamin K được cung cấp từ mẹ (giai đoạn mang thai) và sữa mẹ (giai đoạn sơ sinh). Tuy nhiên, khi trẻ lớn hơn, hàm lượng vitamin K của trẻ đã được thể hiện qua sự hình thành chất nền xương và chiều cao [6].
Chỉ một phần của xương được tạo thành từ chất nền và thực tế chỉ chiếm khoảng 25% xương. Phần còn lại được hình thành từ chất được biết là collagen. Collagen có tính đàn hồi tốt nên khi kết hợp với chất nền sẽ giúp xương hình thành được dẻo dai hơn. Đây là yếu tố giúp xương chắc khỏe và không bị gãy khi trẻ tăng cân. Cả vitamin C và kẽm đều được cơ thể sử dụng để hình thành collagen mới từ protein.
Hơn nữa, kẽm có những vai trò quan trọng liên quan đến sự tăng trưởng chiều cao. Kẽm giúp kiểm soát việc sản xuất các tế bào xương mới, và hình thành một phần của chất nền xương. Mặc dù, chất nền xương chủ yếu là canxi và phốt pho, nhưng cũng chứa một lượng nhỏ các khoáng chất khác, trong đó có kẽm.
Thiếu kẽm được coi là một trong những vi chất dinh dưỡng quan trọng nhất gây ra tình trạng thấp còi ở trẻ em và việc bổ sung kẽm vào chế độ ăn cho trẻ từ 3 tháng đến 5 tuổi đã cải thiện chiều cao rõ rệt [7].
Tương tự kẽm, các vi chất: magiê, mangan và sắt cần thiết cho quá trình hình thành chất nền trong xương. Trong khi đó, đồng giúp tăng cường sức mạnh của collagen. Hơn nữa, những khoáng chất này cũng giúp kiểm soát việc sản xuất năng lượng trong các tế bào xương và cơ bắp.
Mẹ có biết, hàm lượng magie thấp sẽ làm chậm quá trình hấp thụ canxi vào chất nền xương sau khi canxi đi vào cơ thể. Quá trình hấp thu magiê được nghiên cứu ở trẻ em 4-8 tuổi cho thấy có liên quan đến sự hình thành chất nền xương trên toàn cơ thể [8]. Ngoài ra. theo nghiên cứu của Trung Quốc về trẻ em từ 6 tháng đến 3 tuổi, những trẻ có chiều cao thấp cũng có hàm lượng kẽm, magiê, sắt và đồng trong cơ thể thấp hơn [9].
Đây là nhóm vitamin rất quan trọng để sản xuất năng lượng trong các mô đang phát triển của cơ thể, bao gồm xương, cơ, tế bào máu. Trong nghiên cứu trẻ em Ấn Độ từ 6-36 tháng tuổi có chiều cao thấp hơn so với độ tuổi cho thấy việc bổ sung vitamin B12 và axit folic (vitamin B9) trong chế độ ăn đã cải thiện đáng kể chiều cao của trẻ [10].
I-ốt kiểm soát hoạt động của tuyến giáp. Đây là loại tuyến ở cổ giúp kiểm soát mức năng lượng tổng thể trong cơ thể trẻ em trong giai đoạn tăng chiều cao. Nghĩa là, tuyến giáp như một bộ điều khiển chính về tăng trưởng chiều cao, đồng thời còn kiểm soát sự phát triển của não bộ. Thường thì ở giai đoạn mang bầu, thai nhi dễ bị thiếu iốt nhất, nhưng nhưng trẻ lớn hơn vẫn có thể bị thiếu chất này. Trong một nghiên cứu về trẻ em châu Phi dưới 5 tuổi bị thiếu i-ốt, gần 30% bị thấp lùn và 10% bị nhẹ cân [11].
Vitamin A hoạt động giống như yếu tố thúc đẩy tăng trưởng trong các tế bào, không chỉ trong giai đoạn trong bụng mẹ mà còn trong suốt thời thơ ấu của trẻ. Thiếu hụt vitamin A đã và đang là vấn đề “nhức nhối” ở các nước Nam Á trong những năm gần đây. Thiếu vitamin A thường gây ra các vấn đề về thị lực, nhưng cũng lảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ. Một nghiên cứu thực hiện bổ sung vitamin A cho trẻ em dưới 5 tuổi bị còi cọc, khô mắt và nhẹ cân, sau đó cho thấy sự cải thiện vừa phải về tăng trưởng chiều cao sau 4 tháng [12].
Các vi chất dinh dưỡng quan trong giúp trẻ tăng chiều cao
Vì có nhiều chất dinh dưỡng khác nhau tham gia vào quá trình cải thiện chiều cao, nên việc cung cấp một nguồn vi chất dinh dưỡng toàn diện cho trẻ.
Thực tế, rất khó để mẹ nhận biết được trẻ có đang bị thiếu dưỡng chất hay không? Thiếu chất nào và liệu có liên quan đến sự tăng trưởng của trẻ? Vì vậy, điều quan trọng để giúp trẻ tăng chiều cao hiệu quả là nên kết hợp bổ sung các vi chất dinh dưỡng với hàm lượng vừa đủ trong chế dộ ăn hàng ngày cho bé.
Những điều nên nhớ trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ:
Vận động thường xuyên giúp trẻ tăng chiều cao
Trong các yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển chiều cao thì vận động cũng phần ảnh hưởng. Vì vậy, bên canh chế độ dinh dưỡng, bố mẹ hãy thường xuyên cho trẻ tham gia các hoạt động thể thao để tạo điều kiện tăng trưởng và phát triển chiều cao cho trẻ. Các môn thể thao được khuyến khích cho trẻ như:
Lưu ý: mẹ nên cho trẻ tập đa dạng các bài tập khác nhau và nên tránh vận động quá sức đối với trẻ.
Để không bỏ lỡ cơ hội để trẻ tăng trưởng và phát triển chiều cao ngay từ bé, mẹ hãy chú ý bổ sung các vi chất dinh dưỡng trong chế độ ăn của con. Nên nhớ kết hợp đa dạng các loại thức ăn để con có thể hấp thu tốt nhất, tạo nền tảng vững vàng cho sự phát triển tổng thể.
Xem thêm:
21/07/2023
Đạm whey là một dạng protein chính cung cấp đầy đủ các axit amin cần thiết cho sự phát triển và duy trì cơ bắp, đồng thời giúp duy trì tổng thể sức khỏe. Trong sữa động vật đều có 3 chất đa lượng chính: carbohydrate, đạm (protein) và chất béo. Trong đó, đạm có […]
15/05/2023
Trong giai đoạn tuổi từ 2 đến 6 tuổi là thời điểm quan trọng để trẻ tập trung phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp con tiếp tục bức phá trong hành trình khám phá thế giới mới, việc cung cấp những loại thực phẩm bổ sung đầy đủ […]
03/05/2023
Chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) là một loại oligosaccharide được tìm thấy trong sữa mẹ và sữa bò có vai trò quan trọng trong sức khỏe tiêu hóa và miễn dịch trẻ nhỏ. Chất xơ GOS là gì? Chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) thuộc họ chất xơ dinh dưỡng đa lượng. Chúng là một loại carbohydrate không được […]
04/05/2023
Chắc hẳn các bậc Cha Mẹ đều ít nhật một lần khó khăn trong việc chọn loại sữa thích hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng cân của bé. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại […]
25/04/2023
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và […]
20/04/2023
Hiện nay, rất nhiều mẹ bỉm tin dùng các dòng sữa công thức được nhập khẩu từ Úc, bởi những thành phần dinh dưỡng trong sữa đều đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Nhưng trên thị trường có quá nhiều lựa chọn có làm mẹ […]
15/05/2023
Trong giai đoạn tuổi từ 2 đến 6 tuổi là thời điểm quan trọng để trẻ tập trung phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp con tiếp tục bức phá trong hành trình khám phá thế giới mới, việc cung cấp những loại thực phẩm bổ sung đầy đủ […]
04/05/2023
Chắc hẳn các bậc Cha Mẹ đều ít nhật một lần khó khăn trong việc chọn loại sữa thích hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng cân của bé. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại […]
25/04/2023
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và […]
20/04/2023
Hiện nay, rất nhiều mẹ bỉm tin dùng các dòng sữa công thức được nhập khẩu từ Úc, bởi những thành phần dinh dưỡng trong sữa đều đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Nhưng trên thị trường có quá nhiều lựa chọn có làm mẹ […]
20/04/2023
Trẻ dưới 1 tuổi cơ thể vẫn chưa có sức đề kháng hoàn chỉnh và khá nhạy cảm với các tác nhân gây hại. Lúc này nguồn cung dinh dưỡng chủ yếu của trẻ vẫn là sữa mẹ hoặc sữa công thức (trong trường hợp mẹ thiếu hoặc không có đủ cho con bú). Tuy […]
20/04/2023
Mẹ đã chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ khi bước vào giai đoạn 01 – 03 tuổi chưa? Hãy để Little Étoile giúp mẹ, mang đến những giải pháp dinh dưỡng phát triển toàn diện cho trẻ.