Suy dinh dưỡng ở trẻ em không phải là vấn đề mới nhưng nó chưa bao giờ hết “nóng” trên toàn cầu. Ở Việt Nam, khi trẻ bụ bẫm được coi thước đo thì việc trẻ bị suy dinh dưỡng là mối lo ngại lớn trong mỗi gia đình. Làm thế nào để phát hiện sớm trẻ bị suy dinh dưỡng? Và cách khắc phục tình trạng này là gì?
Bài viết dưới đây sẽ giúp các bậc cha mẹ có thêm “bí kíp” cùng trẻ vượt qua vấn đề này.
Theo thống kê của Tổ chức y tế Thế giới (WHO), vào năm 2020 có khoảng 149 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị thấp còi; 45 triệu trẻ bị gầy còm và 38,9 triệu trẻ bị thừa cân, béo phì trên toàn cầu. Đáng nói, đã có khoảng 45% ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi là do suy dinh dưỡng (1).
Ở Việt Nam tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em mặc dù đã được cải thiện xong đây vẫn là một trong số 34 quốc gia phải đối mặt với gánh nặng suy dinh dưỡng cao nhất thế giới. Tổ chức Unicef tại Việt Nam thống kê, cả nước có 1,8 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng và có nguy cơ tổn thương não và thể chất lâu dài.
Những con số trên đang gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh đối về sức khỏe của thế hệ tương lai đang bị đe dọa bởi… suy dinh dưỡng.
Có thể nhận biết dấu hiệu suy dinh dưỡng ở trẻ em bằng mắt thường
Có nhiều dấu hiệu trẻ bị suy dinh dưỡng, tuy nhiên những dấu hiệu sau đây mẹ có thể quan sát bằng mắt thường trước khi đưa con đi kiểm tra.
Nhận diện các loại suy dinh dưỡng ở trẻ em
Theo phân loại của WHO có 4 dạng suy dinh dưỡng cơ bản ở trẻ em gồm: suy dinh dưỡng dạng gầy còm, dạng thấp còi, dạng nhẹ cân và dạng thiếu vitamin và khoáng chất.
Trong đó suy dinh dưỡng thể gầy còm được định nghĩa dành cho những trẻ có cân nặng thấp hơn so với chiều cao tương ứng. Trẻ bị suy dinh dưỡng thể gầy còm thường có tình trạng sụt cân nghiêm trọng. Nguyên nhân là do nguồn thức ăn không đủ dinh dưỡng hoặc mắc một bệnh truyền nhiễm nào đó như tiêu chảy.
Là dạng suy dinh dưỡng thường gặp ở trẻ có chiều cao thấp hơn so với các bạn cùng trang lứa. Đây cũng là kết quả của tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng kéo dài ở bà mẹ khi mang thai và trẻ em khi được sinh ra ở những năm tháng đầu đời. Suy dinh dưỡng thể thấp còi khiến trẻ khó đạt được mục tiêu về thể chất và sự phát triển nhận thức một cách toàn diện.
Dạng suy dinh dưỡng này xảy ra ở những bé có cân nặng thấp hơn mức tiêu chuẩn so với các bé có cũng độ tuổi và giới tính với nhau.
Thiếu hụt vitamin và khoáng chất hay còn gọi là thiếu hụt vi chất dinh dưỡng khiến cơ thể trẻ không thể sản xuất ra các hormone, enzyme và dưỡng chất khác cần thiết cho sự quá trình tăng trưởng và phát triển ở trẻ.
Ngoài ra, thừa cân béo phì cũng là một dạng suy dinh dưỡng ở trẻ em, đây là tình trạng trẻ bị quá cân nặng so với chiều cao của mình. Nguyên nhân khiến trẻ bị thừa cân béo phì do thường xuyên ăn những thực phẩm có nhiều đường, chứa chất béo bão hòa và đạm động vật nhưng có giá trị thấp về vitamin và khoáng chất…
Trẻ bị suy dinh dưỡng sẽ rơi vào tình trạng thiếu hụt một số chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển bình thường của cơ thể. Điều này dẫn đến những hệ lụy khó lường.
Thiếu dinh dưỡng hay suy dinh dưỡng sẽ khiến cho trẻ rơi vào tình trạng thiếu năng lượng. Bởi lẽ, nhiều chất dinh dưỡng cần sử dụng để sản xuất năng lượng trong các mô. Năng lượng là yếu tố quan trọng nhất cho sự tăng trưởng và phát triển bình thường. Ví dụ như thiếu cacbohydrat và protein sẽ gây ra suy dinh dưỡng protein- năng lượng (PEM) khiến trẻ thường xuyên bị đầy hơi, mệt mỏi và kiệt sức (4).
Bé không có năng lương, thường xuyên mệt mỏi
Đây là hậu quả dễ nhìn thấy nhất ở trẻ bị suy dinh dưỡng. Khi thiếu một số chất dinh dưỡng quan trọng ví dụ như kẽm sẽ làm chậm tốc độ phát triển ở các mô, khiến trẻ không tăng cân hoặc tăng cân chậm so với bạn bè cùng trang lứa.
Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe còn khiến trẻ tự ti, rụt rè và mặc cảm về hình thể của mình khi trẻ bước vào độ tuổi tự nhận thức được.
Trường hợp trẻ thiếu một số chất dinh dưỡng như canxi, phốt pho và các vi chất dinh dưỡng (vitamin D, K…) dẫn đến chậm phát triển xương, khiển trẻ bị thấp còi. Hơn nữa, nếu bé bị thiếu magie cũng sẽ ảnh hưởng đến các cơ vận động như tay, chân.
Một số loại vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho phát triển trí não của bé trong nhưng năm đầu đời. Nếu thiếu các chất này, trẻ sẽ gặp phải những vấn đề về chậm phát triển nhận thức, học kém, tiếp thu chậm. Trong đó điển hình là thiếu i-ốt và DHA. Nghiêm trọng hơn nếu như trẻ thiếu các loại vitamin như: vitamin A, C và E có thể dẫn đến hiện tượng mù ở trẻ em, khô mắt và đục thủy tinh thể (5).
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho bé
Suy dinh dưỡng ở trẻ em sẽ không còn là nỗi ám ảnh nếu như các bậc cha mẹ hiểu về nó và biết cách đồng hành cùng con trong những giai đoạn phát triển quan trọng của cuộc đời.
***Nội dung trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn chính xác, mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa hoặc đưa bé đến khám tại các cơ sở y tế, bệnh viện nhé!
Nguồn tham khảo:
21/07/2023
Đạm whey là một dạng protein chính cung cấp đầy đủ các axit amin cần thiết cho sự phát triển và duy trì cơ bắp, đồng thời giúp duy trì tổng thể sức khỏe. Trong sữa động vật đều có 3 chất đa lượng chính: carbohydrate, đạm (protein) và chất béo. Trong đó, đạm có […]
15/05/2023
Trong giai đoạn tuổi từ 2 đến 6 tuổi là thời điểm quan trọng để trẻ tập trung phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp con tiếp tục bức phá trong hành trình khám phá thế giới mới, việc cung cấp những loại thực phẩm bổ sung đầy đủ […]
03/05/2023
Chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) là một loại oligosaccharide được tìm thấy trong sữa mẹ và sữa bò có vai trò quan trọng trong sức khỏe tiêu hóa và miễn dịch trẻ nhỏ. Chất xơ GOS là gì? Chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) thuộc họ chất xơ dinh dưỡng đa lượng. Chúng là một loại carbohydrate không được […]
04/05/2023
Chắc hẳn các bậc Cha Mẹ đều ít nhật một lần khó khăn trong việc chọn loại sữa thích hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng cân của bé. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại […]
25/04/2023
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và […]
20/04/2023
Hiện nay, rất nhiều mẹ bỉm tin dùng các dòng sữa công thức được nhập khẩu từ Úc, bởi những thành phần dinh dưỡng trong sữa đều đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Nhưng trên thị trường có quá nhiều lựa chọn có làm mẹ […]
15/05/2023
Trong giai đoạn tuổi từ 2 đến 6 tuổi là thời điểm quan trọng để trẻ tập trung phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp con tiếp tục bức phá trong hành trình khám phá thế giới mới, việc cung cấp những loại thực phẩm bổ sung đầy đủ […]
04/05/2023
Chắc hẳn các bậc Cha Mẹ đều ít nhật một lần khó khăn trong việc chọn loại sữa thích hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng cân của bé. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại […]
25/04/2023
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và […]
20/04/2023
Hiện nay, rất nhiều mẹ bỉm tin dùng các dòng sữa công thức được nhập khẩu từ Úc, bởi những thành phần dinh dưỡng trong sữa đều đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Nhưng trên thị trường có quá nhiều lựa chọn có làm mẹ […]
20/04/2023
Trẻ dưới 1 tuổi cơ thể vẫn chưa có sức đề kháng hoàn chỉnh và khá nhạy cảm với các tác nhân gây hại. Lúc này nguồn cung dinh dưỡng chủ yếu của trẻ vẫn là sữa mẹ hoặc sữa công thức (trong trường hợp mẹ thiếu hoặc không có đủ cho con bú). Tuy […]
20/04/2023
Mẹ đã chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ khi bước vào giai đoạn 01 – 03 tuổi chưa? Hãy để Little Étoile giúp mẹ, mang đến những giải pháp dinh dưỡng phát triển toàn diện cho trẻ.