Làm thế nào để có cách dạy con thông minh phù hợp luôn là vấn đề được nhiều ba mẹ trăn trở. Ngoài dinh dưỡng, di truyền thì môi trường và phương pháp dạy con thông minh của bố mẹ góp một phần không nhỏ đến sự phát triển não bộ và khả năng nhận thức của con. Cùng bài viết tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!
Khi trẻ được nuôi dưỡng và lớn lên trong môi trường vui vẻ và không căng thẳng, não bộ của trẻ em sẽ được phát triển hết tiềm năng. Quá trình phát triển này thường được chia làm 2 giai đoạn chính: từ 0-2 tuổi và từ 2-6 tuổi.
Từ khi chào đời cho đến 2 tuổi, trẻ sử dụng năm giác quan của mình để khám phá thế giới xung quanh. Nhưng trong đó các giác quan chủ yếu mà trẻ sử dụng để phát triển nhận thức gồm có:
Trẻ dùng giác quan để phát triển nhận thức
Đây là bộ ba giác quan chính mà não bộ sử dụng để giúp trẻ tiếp thu kiến thức. Trước tiên, trẻ sơ sinh sẽ phát triển giác quan trước khi bắt đầu sử dụng chúng để xây dựng kiến thức và trí nhớ [1]. Các vùng khác nhau trong não bộ sẽ cùng phối hợp với nhau để các hoạt động này diễn ra dễ dàng.
Cách tốt nhất để trẻ sơ sinh phát triển các giác quan là cho phép trẻ tập sử dụng càng nhiều càng tốt. Đồng thời tạo môi trường thoải mái, không quá căng thẳng hay ép buộc trẻ. Lúc này trẻ chỉ có thời gian chú ý ngắn, ba mẹ không quá nên thúc dục trẻ vì sẽ dễ để lại các vấn đề về phát triển hành vi sau này [2].
Điều mẹ cần làm là khích lệ, ủng hộ hay khen thưởng mỗi khi con làm được điều gì đó, chứ không nên chê bai hay quá đặt áp lực lên con. Chẳng hạn, khi bé biết đứng hãy liên tục khen và cổ vũ con bước đi đầu tiên, mẹ đừng vội nản lòng khi trẻ phải mất một khoảng thời gian “chập chững” nhé.
Trẻ từ 2-6 tuổi cần môi trường “tích cực” để phát triển
Đây là khi trẻ bắt đầu “tích hợp” các giác quan lại để xây dựng các kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp, ghi nhớ và nhận thức. Trước thời điểm này, các kỹ năng ngôn ngữ trẻ chủ yếu là thể hiện cảm xúc, nhưng bây giờ trẻ đã có thể nói câu hoàn chỉnh hay kể chuyện.
Đây được gọi là giai đoạn “tiền hoạt động”, bởi vì trẻ mới biết đi không thể sử dụng thông tin một cách logic. Tuy nhiên trẻ có thể hình thành các ý tưởng và khái niệm đơn giản và bắt đầu hình thành trí nhớ để chuẩn bị cho sau này.
Một số hành động của trẻ gồm:
Sự phát triển của não bộ ở trẻ nhỏ sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực nếu ở trong môi trường áp lực, không vui vẻ. Nghiên cứu đã chứng minh rằng trẻ em có thể tiếp thu nhanh hơn khi được sống trong môi trường thoải mái và tích cực [3].
Ngoài các bài kiểm tra IQ thì mẹ cũng có thể tự nhận biết liệu con mình có thông mình hay không bằng một số “tín hiệu”. Có thể nhiều mẹ sẽ cho rằng chúng không liên quan đến sự phát triển của não bộ và trí thông minh của trẻ. Nhưng mẹ sẽ phải bất ngờ với các dấu hiệu của trẻ thông minh sau đấy:
Bừa bộn: mẹ không đọc nhầm đâu. Một số trẻ hay làm bừa bộn mọi thứ vì quá trình hoạt động trí não của chúng xảy ra nhanh hơn những đứa trẻ khác.
Bừa bộn là dấu hiệu trẻ thông minh mà mẹ có lẽ không biết
Thiếu chú ý khi học: có thể đã biết những điều này rồi và đang cảm thấy buồn chán, bởi vì não của trẻ hoạt động nhanh hơn. Nên thích học và tiếp thu những điều mới lạ, khi học lại những bài học cũ thì trẻ sẽ không thấy hứng thú.
Khả năng xử lý nhanh hơn, được thể hiện qua:
Hay đặt câu hỏi về mọi thứ mà trẻ tò mò. Số câu hỏi mà trẻ mới biết đi có thể đặt ra dường như là vô tận. Trẻ càng thông minh thì càng tò mò về cách vận hành của mọi thứ xung quanh và thường đặt ra nhiều câu hỏi.
Ngoài ra, trẻ thông minh có khả năng kiểm soát hành vi của bản thân sớm hơn, dễ tiếp thu kiến thức hay các khái niệm khi được giải thích.
Làm thế nào để giúp trẻ thông mình hơn còn tùy thuộc vào mỗi giai đoạn phát triển của trẻ. Vì mỗi độ tuổi trẻ có tốc dộ phát triển khác nhau nên ba mẹ cần áp dụng đúng cách để giúp con thông mình, lanh lợi hơn.
Giúp con nhận dạng gương mặt: Ở nhưng tháng tuổi đầu, trẻ cần tiếp xúc nhiều với gương mặt của ba mẹ để có thể nhận diện, ghi nhớ tốt hơn. Bởi vì, một trong những điều đầu tiên trẻ phản ứng là biểu cảm trên khuôn mặt. Khả năng nhận dạng khuôn mặt là một dấu hiệu ban đầu của chỉ số IQ ở trẻ sơ sinh, cũng có thể giúp dự đoán chỉ số IQ trong những năm sau này [4].
Trẻ cần tiếp xúc nhiều với gương mặt của ba mẹ
Trò chuyện với con thường xuyên: mặc dù trẻ sẽ chưa hiểu được lời nói của mẹ nhưng trẻ đã có thể tiếp thu các âm điệu và làm quen với từ ngữ. Thường xuyên trò chuyện cùng trẻ sẽ kích thích thính giác và khả năng phân tích từ ngữ, biểu cảm ở não bộ.
Kết hợp cử chỉ tay khi nói với con: Có một số bằng chứng cho thấy trẻ sơ sinh có thể phản ứng với các biểu hiện không bằng lời nói [5].
Đọc sách là cách dạy con thông minh hiệu quả
Khi trẻ lớn hơn, mẹ có thể áp dụng cách dạy trẻ thông minh sau để giúp trẻ phát triển nhận thức và não bộ tốt hơn:
Khuyến khích và tạo môi trường có nhiều màu sắc cho trẻ nhằm kích thích sự vận động và khám phá ở trẻ [6]. Chẳng hạn mẹ hãy đưa các món đồ chơi để trẻ với lấy, cho trẻ nhúng nhảy theo nhạc,…
Cho trẻ xem sách có nhiều hình vẽ giúp trẻ phát triển khả năng xử lý hình ảnh và nhớ lại các dữ kiện thông qua từ ngữ và tranh ảnh.
Cho trẻ học sớm: dùng các thẻ nhớ (flash cards) để khuyến khích trẻ em nhận biết và ghi nhớ các từ ngữ tốt hơn. Vì giai đoạn này trẻ bắt đầu xây dựng vốn từ vựng đáng kể. Tuy nhiên trẻ cũng cần tương tác xã hội vì ở độ tuổi này trẻ bắt đầu nhận thức về bản thân và phát triển trí tuệ cảm xúc (EQ).
Dùng flash card dạy trẻ thông minh hơn
Khuyến khích trẻ khám phá: có thể bạn lo rằng trẻ sẽ bị bẩn, bị té…nhưng đây là một phần tự nhiên của phát triển não giúp trẻ phát triển vận động và cảm nhận (sờ, nhìn, chạm,…). Hãy tạo môi trường an toàn để con thoải mái tìm hiểu và khám phá. Những trẻ được tự do khám phá cho thấy sự cải thiện về chỉ số IQ sau này trong thời thơ ấu [7].
Khi trẻ bước vào 3 tuổi mẹ cần có những thay đổi trong cách dạy con thông minh của mình. Vì lúc này trẻ đã có thể nói chuyện rành mạch hơn, các khả năng vận động cũng dần phát triển hoàn thiện.
Trẻ rất hay đặt câu hỏi :”tại sao…”, nhiều câu hỏi rất hiển nhiên nên có lẽ bạn sẽ không biết trả lời thế nào. Chẳng hạn: “Mẹ ơi, sao con vịt lại biết bơi?” Nhưng lúc này mẹ hãy từ tốn giải thích cho trẻ, đừng nên trả lời qua loa hay phớt lờ sẽ khiến trẻ “mất hứng”. Điều này có thể hạn chế lại tính tò mò cũng như sự phát triển trí não của con.
Ngoài ra mẹ hãy đặt ngược lại câu hỏi cho trẻ, để khiến trẻ tự suy nghĩ thay vì chỉ trả lời con một cách đơn thuần [8]. Điều này cũng rèn luyện cho trẻ cách suy nghĩ độc lập mà không cần dựa dẫm vào người lớn mọi lúc.
Cho con học nhạc là cách dạy con thông minh mẹ nên thử
Ở tuổi này trẻ rất giỏi trong việc ghi nhớ nhiều gì theo mẫu và có hệ thống. Mẹ có thể thử cho trẻ chơi thử đàn, hay học thuộc các bài hát thiếu nhi. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng thính giác và cải thiện khả năng sử dụng tay.
Các bài tập thảo thao không chỉ phát triển về mặt thể chất, mà còn cả mặt tinh thần. Một phần quan trọng của việc rèn luyện tinh thần là tạo cho trẻ cảm giác an toàn khi được làm thành viên của một đội (như đá banh, bóng chuyền,…). Nghiên cứu đã chỉ ra mối tương quan giữa khả năng nhận thức và hoạt động thể chất [9].
Các câu chuyện bằng hình ảnh với mức độ vừa phải đã được chứng minh là cải thiện chỉ số IQ ở trẻ em [10], Có thể là do trẻ có khả năng hấp thụ từ và hình ảnh mạnh mẽ ở các định dạng phân phối nhanh và theo cách được cá nhân hóa
Để cho con khỏe mạnh đã khó, làm sao vận dụng các cách dạy con thông minh ngay khi từ nhỏ lại càng khó khăn. Tuy vậy, bài viết này chắc hẳn đã giúp ba mẹ hiểu rõ phần nào đặc điểm phát triển não bộ cũng như những phương pháp nên áp dụng để giúp con thông minh lanh lợi trong những năm đầu đời.
Nguồn tham khảo:
Xem thêm:
21/07/2023
Đạm whey là một dạng protein chính cung cấp đầy đủ các axit amin cần thiết cho sự phát triển và duy trì cơ bắp, đồng thời giúp duy trì tổng thể sức khỏe. Trong sữa động vật đều có 3 chất đa lượng chính: carbohydrate, đạm (protein) và chất béo. Trong đó, đạm có […]
15/05/2023
Trong giai đoạn tuổi từ 2 đến 6 tuổi là thời điểm quan trọng để trẻ tập trung phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp con tiếp tục bức phá trong hành trình khám phá thế giới mới, việc cung cấp những loại thực phẩm bổ sung đầy đủ […]
03/05/2023
Chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) là một loại oligosaccharide được tìm thấy trong sữa mẹ và sữa bò có vai trò quan trọng trong sức khỏe tiêu hóa và miễn dịch trẻ nhỏ. Chất xơ GOS là gì? Chất xơ GOS (Galacto-oligosaccharides) thuộc họ chất xơ dinh dưỡng đa lượng. Chúng là một loại carbohydrate không được […]
04/05/2023
Chắc hẳn các bậc Cha Mẹ đều ít nhật một lần khó khăn trong việc chọn loại sữa thích hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng cân của bé. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại […]
25/04/2023
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và […]
20/04/2023
Hiện nay, rất nhiều mẹ bỉm tin dùng các dòng sữa công thức được nhập khẩu từ Úc, bởi những thành phần dinh dưỡng trong sữa đều đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Nhưng trên thị trường có quá nhiều lựa chọn có làm mẹ […]
15/05/2023
Trong giai đoạn tuổi từ 2 đến 6 tuổi là thời điểm quan trọng để trẻ tập trung phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Để giúp con tiếp tục bức phá trong hành trình khám phá thế giới mới, việc cung cấp những loại thực phẩm bổ sung đầy đủ […]
04/05/2023
Chắc hẳn các bậc Cha Mẹ đều ít nhật một lần khó khăn trong việc chọn loại sữa thích hợp cho hệ tiêu hóa của trẻ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng cân của bé. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các loại […]
25/04/2023
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và […]
20/04/2023
Hiện nay, rất nhiều mẹ bỉm tin dùng các dòng sữa công thức được nhập khẩu từ Úc, bởi những thành phần dinh dưỡng trong sữa đều đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Nhưng trên thị trường có quá nhiều lựa chọn có làm mẹ […]
20/04/2023
Trẻ dưới 1 tuổi cơ thể vẫn chưa có sức đề kháng hoàn chỉnh và khá nhạy cảm với các tác nhân gây hại. Lúc này nguồn cung dinh dưỡng chủ yếu của trẻ vẫn là sữa mẹ hoặc sữa công thức (trong trường hợp mẹ thiếu hoặc không có đủ cho con bú). Tuy […]
20/04/2023
Mẹ đã chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ khi bước vào giai đoạn 01 – 03 tuổi chưa? Hãy để Little Étoile giúp mẹ, mang đến những giải pháp dinh dưỡng phát triển toàn diện cho trẻ.